96% van de Belgen zegt de ziekte van Parkinson te kennen en 93% van de Belgen denkt dat Parkinson invloed heeft op de spieren. De link met slaapproblemen zijn echter minder bekend, hoewel 70-90% van de mensen die leven met Parkinson er last van heeft.
​​Twee derde van de Belgen denkt dat Parkinson invloed heeft op de slaap en 65% denkt dat de ziekte de werking van het geheugen beïnvloedt. “Om de aandacht te vestigen op de slaapproblemen lijkt het me een goed idee om naast Wereld Parkinsondag ook een Wereld Parkinsonnacht te organiseren”, zegt neuroloog in het UZA Femke Dijkstra.

Snelst groeiende hersenziekte ter wereld
De ziekte van Parkinson is na Alzheimer de tweede grootste en snelst groeiende hersenziekte in de wereld. Deze neurodegeneratieve aandoening zorgt ervoor dat hersenen sneller verouderen en treft wereldwijd zo’n 6 tot 10 miljoen mensen. Dat aantal zal volgens prognoses verdubbelen tegen 2040. België telt zo’n 40.000 mensen met de ziekte van Parkinson. De meeste mensen krijgen Parkinson als ze ouder zijn dan 65 jaar, maar 25 tot 30% krijgt er al mee te maken als ze tussen de 40 en 50 jaar oud zijn.  

Parkinson bekend als ziekte, symptomen vaak onduidelijk

Op initiatief van AbbVie verrichtte onderzoeksbureau IVox een onderzoek bij 1.000 Belgen in de context van Wereld Parkinsondag (1). Daarin beweert 96% van de Belgen dat ze de ziekte van Parkinson kennen. Wanneer gevraagd wordt naar de gevolgen van de ziekte, zegt 93% van de ondervraagden dat de ziekte invloed heeft op de spieren. 65% denkt dat Parkinson de werking van het geheugen beïnvloedt en 66% zegt dat ze denken dat de ziekte de slaap van patiënten kan beïnvloeden. ​ 

“Vele patiënten herkennen de motorische gevolgen die invloed hebben op hoe patiënten bewegen, het gaat om een combinatie van traagheid van bewegen, spierstijfheid en soms ook beven en moeilijker stappen. De niet-motorische klachten zijn niet zichtbaar en daardoor ook minder bekend. Nochtans heeft de overgrote meerderheid, zo’n 70 tot 90% van de patiënten, last van slaapstoornissen”. ​zegt Femke Dijkstra. ​ 

Snellere motorische en cognitieve achteruitgang 
De slaapproblemen kunnen zich op verschillende manieren manifesteren. Sommige mensen met Parkinson hebben door hormonale veranderingen moeite met inslapen en doorslapen waardoor ze veel wakker liggen ‘s nachts. Anderen slapen ‘s nachts goed, maar zijn heel slaperig overdag. Andere patiënten worden heel stijf waardoor ze moeilijk kunnen draaien en daardoor snel wakker worden. Veel patiënten krijgen blaasproblemen en moeten regelmatig uit bed om naar het toilet te gaan. ​Ook ongecontroleerde bewegingen en onrustig dromen zijn vaak terugkerende problemen.

“Onrustig slapen beïnvloedt het functioneren overdag. Door slaaptekort zien we een toename van cognitieve klachten zoals minder concentratie en meer moeite om aandacht te houden. Er zijn aanwijzingen dat op lange termijn patiënten die slecht slapen er ook motorisch en cognitief sneller op achteruit gaan. Slaapgebrek kan daarnaast ook leiden tot een toename van angst- en stemmingsklachten zoals depressie, hoewel dat niet altijd rechtstreeks het gevolg is van slecht slapen”. aldus Femke Dijkstra.
Jaarlijks wordt op 11 april aandacht gevraagd voor Wereld Parkinsondag. Door de aandacht te vestigen op zowel dag en nacht, kunnen de slaapproblemen aan het licht gebracht worden.

“Het is belangrijk om deze klachten uit de slaapkamer, in de spreekkamer te brengen. Ik raad patiënten dan ook aan om het gesprek aan te gaan met hun huisarts of neuroloog. De dokter kan tips geven om de nachtrust te bevorderen voor de patiënt en diegene die met hem samenleeft”, besluit dr. Dijkstra.

(1) Online onderzoek uitgevoerd door onderzoeksbureau iVOX in opdracht van Bepublic Group tussen 11 maart 2024 en 15 maart 2024 bij 1000 Belgen representatief op taal, geslacht, leeftijd en diploma. De maximale foutenmarge bij 1000 Belgen bedraagt 3,02% ​