Een onderzoek van een groep Europese psychiaters-in-opleiding toont aan dat 15,8% voldeed aan de criteria voor depressie (meestal van milde ernst). Uit analyse van een subgroep kwam naar voren dat het totaal aantal werkuren per week en het ontbreken van supervisie voorspellende factoren waren.

In De Jonge Psychiater beschrijft Kaat Hebbrecht een onderzoek bij 1980 psychiaters-in-opleiding uit 22 landen naar het risico op depressie en suïcide. Bij deze doelgroep werd nog geen onderzoek verricht op dergelijke schaal. Werkomstandigheden hebben een cruciale invloed op het risico. Een bijkomende opleiding kan beschermend werken.

Het onderzoek ging uit van een groep Europese psychiaters-in-opleiding (verbonden aan de EFPT*en de Early Career Psychiatrists sectie van de EPA**).

Bleek dat 15,8% voldeed aan de criteria voor depressie (meestal van milde ernst). Uit analyse van een subgroep kwam naar voren dat het totaal aantal werkuren per week en het ontbreken van supervisie voorspellende factoren waren voor het ontstaan van depressieve klachten.

In dezelfde subgroep rapporteerde 12,3% actieve suïcide ideatie en ondernam 0,7% een suïcidepoging gedurende het assistentschap. Een hogere graad van anciënniteit binnen het assistentschap en het ontbreken van een extra opleiding (bv. psychotherapie opleiding of PhD) bleken het risico op suïcide ideatie te verhogen.

Landen met de hoogste prevalentie van depressie waren Letland (50%), Hongarije (32%), en Hong Kong (27%). De hoogste prevalentiecijfers van actieve suïcide ideatie werden genoteerd in Zuid-Afrika, Hongarije en Hong-Kong.

Kaat Hebbrecht stelt vast dat, vergeleken met voorgaand onderzoek, depressieve klachten bij psychiaters-in-opleiding (15,8%) lager liggen dan bij geneeskundestudenten (27,2%) (1) of ASO’s (28,2%) (2). Het gevonden percentage suïcide ideatie (12,3%) was vergelijkbaar met een grootschalig Nederlands onderzoek bij ASO’s (3) maar hoger dan in een onderzoek van een populatie Amerikaanse artsen-specialisten (6,9%) (4).

Limitatie werkuren

Volgens de auteur kunnen we hieruit enkele interessante zaken leren voor de praktijk: de werkomstandigheden aanpassen (limitatie van de werkuren en voorzien van regelmatige supervisie) kan wel degelijk het psychisch welzijn van psychiaters-in-opleiding positief beïnvloeden.

Ook een bijkomende opleiding zoals een psychotherapie opleiding of een PhD kan een beschermende invloed hebben tegen suïcide ideaties. Dat valt mogelijk te verklaren door een betere balans tussen ervaring in het werkveld enerzijds en het verrijken van de eigen kennis en creatief denken anderzijds.

Verder dient er vanuit de opleidingsinstituten meer aandacht te gaan naar screenen van depressie en de verbetering van psychisch welzijn bij psychiaters-in-opleiding, raadt Hebbrecht aan.

Methode

Men werkte met multi-level sampling. Depressieve klachten en suïcidaliteit werden via een online vragenlijst in kaart gebracht aan de hand van twee gevalideerde screeningsvragenlijsten: de Patient Health Questionnaire (PHQ-9) waarbij een minimumscore van 2 of 3 op minimum 4 antwoorden werd beschouwd als depressie en de Suicide Ideation and Behaviour Questionnaire (SIBQ) die o.a. screent naar suïcide ideatie en suïcidepogingen.

Het referentieartikel vindt u hier.

*EFPT: European Federation of Psychiatric Trainees

*EPA: European Psychiatric Association

Voetnoten:

1 Rotenstein LS, Ramos MA, Torre M, et al. Prevalence of Depression, Depressive Symptoms, and Suicidal Ideation Among Medical Students: A Systematic Review and Meta-Analysis. JAMA. 2016;316(21):2214–2236. doi:10.1001/jama.2016.17324

2 Mata, D.A., Ramos, M.A., Bansal, N., Khan, R., Guille, C., Di Angelantonio, E., Sen, S., Prevalence of depression and depressive symptoms among resident physicians: A systematic review and meta-analysis. JAMA 314, 2373–2383.

3 Van der heijden F, Dillingh G, Bakker A, Prins J. Suicidal thoughts among medical residents with burnout. Arch Suicide Res. 2008;12(4):344-6.

4 Shanafelt TD, Boone S, Tan L, et al. Burnout and satisfaction with work-life balance among US physicians relative to the general US population. Arch Intern Med. 2012;172(18):1377-85.