De plenaire Kamer heeft donderdag het licht nog niet op groen gezet voor een hervorming van de wet op de gedwongen opnames. Er werd nog een taalkundig amendement goedgekeurd, waardoor de eindstemming een week opschuift. Het wetsontwerp voert het principe van de vrijwillige behandeling onder voorwaarden in. Die maakt het mogelijk een vorm van controle uit te oefenen op het verloop van een vrijwillige behandeling.
De huidige wet uit 1990 schept de mogelijkheid om een persoon en diens omgeving te beschermen wanneer die persoon een psychiatrische aandoening heeft, een gevaar vormt voor zichzelf en voor anderen en indien er geen enkel alternatief is. Deze beschermde observatiemaatregel of gedwongen opname wordt door een vrederechter opgelegd. In zeer dringende gevallen kan de procureur des Ko nings ook een voorlopige beslissing nemen.
Het ontwerp dat binnenkort wordt goedgekeurd, voert de vrijwillige behandeling onder voorwaarden in. Dat is een nieuwe maatregel die valt tussen enerzijds de beschermende observatiemaatregel en anderzijds de volledige vrijwillige behandeling. Dit maakt het mogelijk om, wanneer een persoon beantwoordt aan de voorwaarden voor een beschermende observatiemaatregel maar beslist zich vrijwillig te laten behandelen, voorwaarden te koppelen aan deze vrijwillige behandeling.
Behandelingsplan
De betrokkene moet een behandelingsplan indienen dat in overleg met een arts is opgesteld, en dat plan moet door de vrederechter worden goedgekeurd. De rechter kan ook gepaste voorwaarden verbinden aan deze vrijwillige behandeling. Een arts wordt verantwoordelijk voor de uitvoering van de vrijwillige behandeling onder voorwaarden. Indien niet meer aan de voorwaarden wordt voldoen, moet de arts de rechter en procureur op de hoogte brengen om eventueel strengere maatregelen te nemen.
In geval van hoogdringendheid, kan voor een spoedprocedure worden gekozen. Vandaag moet de vrederechter binnen 24 uur oordelen of een gedwingen opname aangewezen is. In de nieuwe wet staat een klinische evaluatieperiode van 48 uur ingeschreven. Er komt ook een standaardmodel voor het omstandig geneeskundig verslag. Dat is het document bij uitstek waarop de vrederechter zijn beslissing moet baseren. Een eengemaakt model moet de kwaliteit verzekeren.
Terminologie
De wettekst voert tot slot een aantal aanpassingen aan de terminologie door. "Geesteszieken" worden "personen met een psychiatrische aandoening", "gedwongen opname" wordt "een beschermende observatiemaatregel", het "verder verblijf" heet voortaan een "verlenging van de observatiemaatregelen" en de "nazorg" wordt gelijkgesteld aan een "vrijwillige behandeling onder voorwaarden."
De invoering van de vrijwillige behandeling onder voorwaarden moet tegemoet komen aan de problematiek van psychiatrische patiënten die zich vrijwillig willen laten behandelen, maar plots hulp weigeren of de setting verlaten, en potentieel gevaarlijk zijn. Dat doet denken aan de aanval in Schaarbeek waarbij politieman Thomas Monjoie overleed.
In de jongste papieren editie van De Specialist staan nog meer details over de nieuwe regeling.
