Mits een gezonde levensstijl, een hogere scholingsgraad en beter beheer van cardiovasculaire gezondheid kan het aantal personen met dementie in ons land in de toekomst sterk dalen. Dat blijkt uit berekeningen door onderzoekers van het studiecentrum LUCAS waarvan de resultaten gepubliceerd staan in Tijdschrift voor Geneeskunde.
In 2018 telde ons land 194.990 personen met dementie. Het grootste deel leed aan de zieke van Alzheimer (120.800), gevolgd door vasculaire dementie (33.100) en gemengde dementie (19.500).
De onderzoekers berekenden de toekomstige evolutie van dat aantal volgens enkele scenario's. In het scenario van een constante leeftijdsspecifieke prevalentie kwam men uit op 378.300 personen (+94 procent) in 2070. Het scenario waarin het aantal nieuwe gevallen jaarlijks met 1,7 procent daalt, resulteerde voor 2070 in 43.900 personen (-77 procent) met dementie. 1,7 procent is de jaarlijkse daling die men in de periode 1993-2011 vaststelde in het VK en die toegeschreven wordt aan een aangepaste levensstijl, hogere scholingsgraad en een beter beheer van cardiovasculaire gezondheid.
De onderzoekers waarschuwen ervoor "om de resultaten van de studie zeer voorzichtig te interpreteren omdat het uiteindelijke resultaat grotendeels afhangt van hoe de maatschappij omgaat met dementie". Een volksgezondheidsstrategie die 'healthy brain living' krachtiger promoot kan het aantal personen met dementie de komende decennia verlagen.
De leeftijd van 40 en 50 is de cruciale periode voor de preventie, opsporing en opvolging van risicofactoren zoals hypertensie, diabetes mellitus, voeding, beweging en roken. "Naast de cognitieve reserve hebben deze risicofactoren het sterkste causale verband met dementie. Wereldwijd is een derde van alle gevallen gekoppeld aan deze factoren".
De onderzoekers pleiten daarom onder meer voor een actieve behandeling van hypertensie bij personen van middelbare leeftijd (45-65-jaar) en ouderen (65-plussers) zonder dementie. "Interventies om de overige risicofactoren aan te pakken, omvatten een betere educatie voor kinderen, het stimuleren van meer beweging, het aanmoedigen van maatschappelijke betrokkenheid, het verminderen van roken en beheren van gehoorverlies, depressie, diabetes mellitus en obesitas", aldus de onderzoekers, die onder meer met het oog op accurate beleidsbeslissingen ook pleiten voor een continue monitoring van dementie in België.
"De uitdaging voor de volgende jaren zal erin bestaan om die wetenschappelijke informatie te vertalen naar gezondheidscampagnes. Daarvoor moeten we bruggen slaan tussen dementiezorg en preventieve gezondheidszorg. Een hersengezonde leefstijl op middelbare leeftijd (40 tot 75 jaar) is daarin een belangrijk element", aldus Prof. Jan Steyaert van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen in het editoriaal van het tijdschrift.
Hij verwijst hierbij naar onderzoek van de dementiecommissie van het vaktijdschrift The Lancet, waaruit blijkt dat 40 procent van de toekomstige gevallen van dementie vermeden of uitgesteld kan worden door op twaalf leefstijlfactoren te letten. "Nog meer dan voorheen is het belangrijk om primaire preventie van dementie op de agenda te plaatsen."
