De studententijd is vaak een woelige periode voor jongeren: ze zijn in volle adolescentie, ze verhuizen van thuis naar een ‘kot’, ze moeten leren op eigen benen te staan, ze worden geconfronteerd met een andere manier van lesgeven, studeren en examens afleggen, ze ondervinden de stress van het moeten presteren… Het is niet echt verwonderlijk dat in deze periode aan middelengebruik wordt gedaan. Het meest voor de hand liggend is het drinken van bier tijdens dopen, op cantussen, fuiven, bij vrienden op kot of binnen allerlei activiteiten georganiseerd door studentenverenigingen. De gratis vaten – happy hours en dergelijke – zijn dan niet uit de lucht gegrepen.
Het toenemende gebruik van de elektronische sigaret bij jongeren is verontrustend, meer bepaald door het risico op nicotineverslaving. Nicotine zou werken als een ‘overgangsdrug’...
Diepere inzichten in de neurobiologie van verslaving leiden tot het ontwikkelen van nieuwe behandelingsmethoden.
Drugs, met inbegrip van nicotine, veroorzaken allemaal de vrijlating van dopamine in ons beloningssysteem. Op die manier bootsen ze het belonende effect na dat we voelen bij eten, drinken of seks.
Aangezien verslaving gerelateerd is aan een afgenomen aantal D2-dopaminereceptoren in het beloningssysteem, bestaat een mogelijke behandelingspiste erin om het aantal dopaminereceptoren in de hersenen te doen toenemen. Hierover wordt onderzoek uitgevoerd, onder andere door gebruik te maken van het nicotinesysteem in de hersenen.
In de neurobiologie van de verslaving zijn twee hersensystemen van essentieel belang. Het ene is dat van de diepe basale kernen die zich in het midden van de hersenen bevinden. Het andere is de beter ontwikkelde, prefrontale hersenschors, die onder andere instaat voor de planning, de executieve functies en de controle van onze impulsen.
Tanorexia kan men niet zomaar gelijkstellen met een eetstoornis zoals anorexia, anorexia nervosa en orthorexia - respectievelijk het verlies van eetlust, de drastische beperking van de voedselinname en een obsessie voor gezond eten. Tanorexia (‘tan’ naar de gemalen eikenschors die gebruikt wordt om de huid bruin te maken, betekent in het Engels ook ‘bruinen’; ‘-orexia’ voor ‘honger’, in de zin van de behoefte, de zucht naar) is de verslaving aan zonnen, met meestal een heel bruine, gebronsde huid als resultaat...
Neurowetenschappelijk onderzoek van bingedrinken heeft al heel wat informatie opgeleverd over de structurele en functionele hersenschade die daarbij optreedt. De auteur onderstreept het nut van neurologisch beeldvormend en neurofysiologisch onderzoek om de (soms subtiele) afwijkingen te evalueren die kunnen optreden bij deze specifieke vorm van alcoholmisbruik, die blijkbaar bijzonder schadelijk is voor de werking van de hersenen. Het onderzoek naar “comazuipen” bij jongeren staat nog maar in zijn kinderschoenen. Er moeten nog veel vragen beantwoord worden. Een belangrijke vraag is of de hersenafwijkingen die opgemerkt worden bij bingedrinkers, het gevolg zijn van het alcoholmisbruik dan wel of ze die afwijkingen al op voorhand vertoonden. Published ahead of print.
Hoewel het gebruik van morfinesulfaat buiten het therapeutische kader niet nieuw is, stellen we pas sinds 2011 een toename van de vraag vast. Zo luidt de conclusie van Agnès Cadet-Taïrou en Michel Gandilhon van het Observatoire français des drogues et des toxicomanies (OFDT).
Het roken van marihuana is zonder twijfel een oorzaak van COPD en ontsteking van de luchtwegen, toch bij hoge en chronische consumptie. Het lijkt ook een risicofactor voor longkanker te zijn, toch bij mensen die reeds op jonge leeftijd beginnen te roken. Dat is de conclusie van een team van de universiteit van Arkansas na een grondig literatuuronderzoek... Published ahead of print.
Over de aanpak van het stoppen met roken bij patiënten met een psychiatrische stoornis zijn de onderzoeksresultaten vaak uiteenlopend. Het is geruststellend dat het gebruik van farmacologische hulpmiddelen bij psychiatrische patiënten geen verhoogd risico blijkt in te houden...
De literatuur maakt melding van een hoge rookprevalentie bij psychiatrische patiënten. Het loont dus zeker de moeite na te gaan welke verschillen men aantreft tussen rokende en niet-rokende psychiatrische patiënten. Daarnaast rijst de vraag naar een eventuele causaliteit: lokt roken psychiatrische stoornissen uit?
Soms spreken artsen de vrees uit dat het stoppen met roken bij een patiënt met een gestabiliseerde psychiatrische stoornis het evenwicht opnieuw zal verbreken. Stemt dat overeen met wat de literatuur vermeldt?
Gegevens rond roken bij psychiatrische patiënten wijzen erop dat deze mensen een ernstige vorm van tabaksverslaving vertonen. De vraag stelt zich daarom of psychiatrische patiënten wel bereid zijn te stoppen met roken. Op de Dagen van de tabakologie (Antwerpen, 30 september-1 oktober 2013) geeft professor Hedwig Boudrez (psycholoog-tabakoloog, UZ Gent) hierop een antwoord aan de hand van literatuurgegevens.
De symptomen die we associëren met een klassieke ‘houten kop’, zoals een algemeen slecht gevoel, vermoeidheid, gastro-intestinale problemen, misselijkheid en het gevoel van een droge mond, kent iedereen wel. Maar een echte kater is net iets erger en anders dan een ‘houten kop’ zoals verschillende experts op het congres (2013) van de European Society for Biomedical Research on Alcoholism aangeven.
Alcoholverslaving (ook) erkennen als een hersenstoornis helpt de clinicus en de patiënt omdat deze erkenning het chronische aspect van de ziekte verklaart, het schuldgevoel dat er vaak mee gepaard gaat vermindert, verklaart waarom de zorgvraag gelimiteerd is en bovendien een nieuwe aanpak, en dus nieuwe therapeutische mogelijkheden, mogelijk maakt.
Uit een recente studie door onderzoekers van de UCL en de VUB blijkt dat ‘binge drinking’ of ‘comazuipen’ nefast is voor de hersenen. Dit drinkgedrag uit zich als het gebruik van een zo groot mogelijke hoeveelheid alcohol in een zeer korte tijdspanne. Het is niet alleen de totale hoeveelheid ingenomen alcohol die de oorzaak is van schade, maar vooral ook de specifieke manier, die zeer populair is in studentenkringen, waarop gedronken wordt. Minstens één op drie studenten zou er zich aan overgeven tijdens veelvuldige drinkpartijen onder jongeren.
In een recente Finse studie is aangetoond dat chronisch gebruik van benzodiazepines (vooral als slaapmiddel) de sterfte verhoogt bij schizofrene patiënten, terwijl een behandeling met een antidepressivum plus één of meer antipsychotica geen effect blijkt te hebben op de sterfte en de sterfte door zelfmoord.
Neuron Vol. 30 Nr. 1
Schrijf u gratis in op onze wekelijkse nieuwsbrief en ontvang het laatste nieuws en nog veel meer ...
